کلیات کروماتوگرافی

روش­های کروماتوگرافی برای جداسازی اجزای موجود در مخلوط­ ها از یکدیگر استفاده می­ شوند. البته با توسعۀ تجهیزات الکترونیکی جدید، از این روش­ها برای شناسایی و اندازه­گیری اجزای مخلوط­ ها نیز استفاده می­ شود.

بنابراین، ازآنجاکه اکثر نمونه­ های موجود در طبیعت به­ صورت مخلوط­ های ساده و پیچیده هستند، این روش­ها در تجزیۀ شیمیایی آن­ها اهمیت زیادی دارند. به ­طوری که برای تجزیۀ نفت خام، فراورده­های نفتی، آب­ ها، هوای شهری و دودهای خروجی از صنایع مختلف، گیاهان و فراورده ­های آن، صنایع غذایی و بسیاری از نمونه­ های پیچیده، کاربرد روزمره دارند. این روش­ها نه­ تنها در آزمایشگاه­های تجزیه، بلکه در صنعت نیز کاربرد دارند. برای مثال، در نیروگاه­های برق برای تولید آب بویلرها (دیگ­های بخار)، از کروماتوگرافی تبادلگر یونی[1] به­ مقدار بسیار زیادی استفاده می­ شود. یا برای تولید فلزات باارزش و کم ­مقدار، در صنایع فلزشناسی، شیمیایی و هسته­ ای از این روش­ها استفاده می­شود.

کروماتوگرافی نام عمومی روش­هایی است که توسط آن­ها اجزای یک مخلوط، به‌طور فیزیکی و با توزیع متفاوت بین دو فاز از یکدیگر جدا می‌شود. یکی از این دو فاز،  فاز ساکن[2] و دیگری فاز متحرک[3] نام دارد که به‌طور مداوم در فاز ساکن جریان دارد. فاز ساکن می­تواند جامد یا مایع و فاز متحرک می­تواند مایع یا گاز باشد. اساس تفکیک اجزای یک مخلوط، تمایل متفاوت آن­ها نسبت به فاز ساکن و متحرک است.

کروماتوگرافی برای اولین بار در سال 1906 توسط یک گیاه‌شناس روسی به‌نام میشل تسوت کشف و نامگذاری شد. او سعی داشت رنگدانه‌های برگ­های رنگین را با عبور دادن محلول عصاره آن­ها از یک ستون پر شده از ذرات گچ جاذب، از یکدیگر جدا کند. هر یک از رنگدانه با سرعت متفاوتی به طرف پایین ستون حرکت کرده و بدین ترتیب آن­ها از یکدیگر جدا شدند. اجزای جدا شده در طول ستون به‌صورت نوارهای رنگی به‌آسانی قابل تشخیص بود. ازاین‌رو، این روش کروماتوگرافی به معنای کروما (رنگ) + گرافی (نگاشتن) نامگذاری شد.

[1] . Ion-exchange chromatography

[2] . Stationary phase

[3] . Mobile phase

انواع کروماتوگرافی PDF

 

قبلی «
بعدی »

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *


The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.

× پشتیبانی آنلاین